Z początkiem 2025 r. wprowadzono największe od ponad 20 lat zmiany w zakresie podatku od nieruchomości.
W uzasadnieniu do projektu Ustawy nowelizującej wskazano, że jej głównym celem było wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych przez doprecyzowanie obowiązujących przepisów.
Definicje wprowadzone do ustawy mają ogromne znaczenie dla ustalenia podstawy opodatkowania. Podstawę opodatkowania budynku ustalamy na podstawie powierzchni użytkowej, natomiast podstawę opodatkowania budowli obliczamy w oparciu o wartość budowli. W poprzednim stanie prawnym (choć w obecnym również) pojawiały się wątpliwości co do klasyfikacji nieruchomości w kategorii budynku i budowli.
Poprzedni stan prawny
W poprzednim stanie prawnym, budowlą dla celów podatku od nieruchomości był obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
W stanie prawnym obowiązującym do końca 2024 r. obowiązywała zasada, zgodnie z którą stanowiące przedmiot opodatkowania budynek i budowla musiały być „wzniesione z użyciem wyrobów budowlanych”. Przesłanka ta budziła szereg wątpliwości, szczególnie w odniesieniu do różnego rodzaju urządzeń technicznych. Pojawiały się także problemy interpretacyjne dotyczące m.in. tego czy tymczasowe obiekty budowlane są typem obiektu budowlanego czy też są odrębną kategorią obiektów, do której nie odwoływała się ustawa o podatkach i opłatach lokalnych (wtedy nie powinny one podlegać opodatkowaniu).
Nowa definicja budowli
W stanie prawnym obowiązującym od 1.01.2025 r. z definicji budynku został wprost wyłączony – obiekt, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach, albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność. Zapis ten ma na celu uniknięcie sporów dotyczących opodatkowania budowli (zbiorniki, silosy, elewatory), które spełniają jednocześnie cechy budynku. Na gruncie nowych przepisów obiekty te powinny być traktowane wyłącznie jako budowle.
Definicja budowli została skonstruowana poprzez stworzenie załącznika wymieniającego konkretne kategorie obiektów klasyfikowane jako budowle. Ponadto, w definicji wskazano, że poza obiektami wymienionymi w załączniku, budowlami są też części budowlane wymienionych w definicji obiektów (m.in. instalacje OZE, wybrane obiekty sportowe), części budowlane urządzeń technicznych oraz fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne. Dodatkowo, osobną kategorią budowli są urządzenia budowlane, czyli urządzenia techniczne bezpośrednio związane z budynkiem lub budowlą, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.
Nowa definicja budynku
Definicja podatkowa już nie jest zależna od definicji obowiązującej w prawie budowlanym. Od 1.01.2025 r. fakt, że dany obiekt jest kwalifikowany jako budynek na gruncie prawa budowlanego (jest tak np. zaklasyfikowany w ewidencji gruntów i budynków, w projekcie budowlanym czy pozwoleniu na użytkowanie) nie ma wpływu na jego klasyfikację podatkową. W nowej definicji budynku wskazano, że musi on zostać wzniesiony w wyniku robót budowlanych. Definicję robót budowlanych zawarto w art. 1a ust. 1 pkt 2b u.p.o.l. Aby rozstrzygnąć, czy dany obiekt spełnia przesłankę „wzniesienia w wyniku robót budowlanych” należy w szczególności zweryfikować, czy posadowienie danego obiektu w miejscu przeznaczenia (budowa/montaż) wymaga uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia robót budowlanych.
Bez zmian pozostają cztery przesłanki konstrukcyjne. Pierwsze trzy pojęcia: wydzielenie z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadanie fundamentu i dachu, tak jak do tej pory, nie zostały zdefiniowane w ustawie, a zatem ich rozumienie nadal będzie opierać się na wypracowanej w orzecznictwie wykładni – w tym zakresie szczególnie istotna jest uchwała NSA z 29.09.2021 r., III FPS 1/21.
Trwały związek z gruntem
W zakresie czwartej przesłanki: trwałego związku z gruntem, do ustawy wprowadzona została nowa definicja legalna. Zgodnie z nową definicją trwały związek z gruntem to takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym zniszczyć lub spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się obiektu budowlanego na inne miejsce.
Poprzez połączenie, o którym mowa w definicji trwałego związku z gruntem, można rozumieć każde fizyczne przymocowanie obiektu do podłoża np. przykręcenie śrubą, kotwienie, palowanie czy inne techniki mocowania.
Co istotne, przesłankę połączenia trwale z gruntem można uznać za spełnioną w sytuacji, gdy obiekt jest połączony z fundamentem, ale tylko wtedy gdy ten fundament jest w sposób trwały połączony z gruntem. Połączenie obiektu np. z betonowym bloczkiem, który jest jedynie położony na gruncie (a nie wkopany, zakotwiony) nie powinno być uznane za połączenie obiektu z gruntem- jednak nie zostało to jednoznacznie wskazane w nowych przepisach.
Wiele zagadnień wynikających ze zmian przepisów jest kontrowersyjnych i z pewnością linie interpretacyjne będą szlifowane orzecznictwem sądowym. Dotyczy to np. opodatkowania transformatorów, przesłanki „trwałego związku z gruntem” czy „wykonania w wyniku robót budowlanych” czy definicja ,,urządzenia budowlanego”. Co znaczy bezpośredni związek oraz niezbędność – tego ustawodawca nie doprecyzował. Podobnie enigmatyczne jest dla podatników pojęcie „wolno stojącej, trwale związanej z gruntem instalacji przemysłowej”. Nie można więc wykluczyć, że podatnicy będą zmieniać swoje deklaracje w przyszłości w granicach terminów przedawnienia.
Bądź na bieżąco
biuro rachunkowe, usługi księgowe, doradztwo podatkowe, rozliczenia podatkowe, obsługa księgowa firm, PIT rozliczenia, CIT rozliczenia, VAT usługi, pomoc podatkowa, biuro podatkowe, optymalizacja podatkowa, księgowość online, audyt finansowy, kadry i płace, pełna księgowość, prowadzenie ksiąg rachunkowych, obsługa podatkowa, deklaracje podatkowe, rozliczenia firm, doradztwo finansowe
