Do często występujących płatnych zwolnień od pracy należy zwolnienie z tytułu opieki nad dzieckiem w wieku do lat 14 przysługujące na podstawie art. 188 Kodeksu pracy oraz zwolnienia okolicznościowe, o których mowa w § 15 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Sposób ustalania wynagrodzenia za okresy objęte wspomnianymi zwolnieniami natomiast określa § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy, zwanego rozporządzeniem wynagrodzeniowym.
Wymiar zwolnień
Zwolnienie z tytułu opieki nad dzieckiem przysługuje w wymiarze 2 dni lub 16 godzin, w zależności od wniosku pracownika. Natomiast wymiar zwolnień okolicznościowych wynosi: 2 dni – jeżeli wolne udzielane jest z tytułu ślubu pracownika, urodzenia dziecka, zgonu współmałżonka i jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy. 1 dzień – z tytułu ślub dziecka pracownika albo zgon rodzeństwa, teściów, dziadków, a także innej osoby pozostającej na jego utrzymaniu lub pod jego bezpośrednią opieką.
Wynagrodzenie za czas płatnego zwolnienia a wynagrodzenie urlopowe
Przepis ten wyjaśnia, że przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, jeżeli przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, zastosowanie mają zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego. Przy czym składniki ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym miało miejsce zwolnienie od pracy. Powyższe zastrzeżenie dotyczy składników zmiennych przysługujących za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc, które uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej kwocie wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu lub w okresie do 12 miesięcy, w przypadku znacznego wahania ich wysokości. Składniki określone w stałej miesięcznej stawce natomiast uwzględnia się w wysokości należnej w miesiącu zwolnienia od pracy, nie oblicza się dodatkowo wynagrodzenia przysługującego za okres objęty danym zwolnieniem.
Normalne wynagrodzenie a zmienne wynagrodzenie
W przepisach Kodeksu pracy ustawodawca posługuje się pojęciem normalnego wynagrodzeniu za pracę nie wyjaśniając jego znaczenia, dlatego odpowiedzi na pytanie co oznacza normalne wynagrodzenie należy szukać w orzecznictwie. W jednym z wyroków Sądu Najwyższego za normalne wynagrodzenie uznano „wynagrodzenie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie w zwykłych warunkach i terminach wypłat, a więc którego wysokość obejmuje zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia, jeżeli zgodnie z obowiązującymi w zakładzie pracy przepisami o wynagradzaniu pracowników takowe dodatkowe składniki przysługują pracownikowi”. W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że normalne wynagrodzenie to również: dodatek funkcyjny, dodatek za staż pracy, dodatek za pracę szkodliwą dla zdrowia, premia, jeżeli ma ona charakter stały i nie jest uzależniona od uzyskania określonych, konkretnych osiągnięć w pracy, nie objętych zadaniami wykonywanymi w godzinach nadliczbowych. Jeśli wynagrodzenie pracownika składa się z wynagrodzenia zasadniczego, oraz stałych dodatków takich jak dodatek funkcyjny, dodatek za warunki szkodliwe i jeśli prawo pracownika do tych dodatków zostało zagwarantowane w przepisach wewnątrzzakładowych to wszystkie te składniki wynagrodzenia należy uwzględnić przy obliczaniu normalnego wynagrodzenia za 1 godzinę pracy w godzinach nadliczbowych.
Zmiana rodzaju wynagrodzenia
Gdy pracownik przejdzie z wynagrodzenia zmiennego (akord, prowizja czy też stawka godzinowa) na wynagrodzenie określone stałą miesięczną kwotą, pracodawca nie musi ustalać odrębnie wynagrodzenia za okres objęty danym zwolnieniem, powinien wówczas otrzymać pełną kwotę zapisaną w umowie o pracę. Dodatkowe obliczenia będą natomiast konieczne w sytuacji gdy pracownik przejdzie z wynagrodzenia określonego stałą miesięczną stawką na wynagrodzenie zmienne. W celu ustalenia kwoty wynagrodzenia przysługującego za okres objęty zwolnieniem, pracodawca powinien podzielić sumę składników zmiennych przysługujących za okres nie dłuższy niż jeden miesiąc wypłaconych w miesiącu, w którym pracownik skorzystał ze zwolnienia, przez liczbę przepracowanych w nim godzin, a następnie pomnożyć uzyskaną w ten sposób stawkę godzinową przez liczbę godzin objętych zwolnieniem.
Jeżeli chciałbyś/chciałabyś więcej dowiedzieć się na temat zasad wyliczania wynagradzania pracowników oraz innych praw i obowiązków pracownika lub pracodawcy wynikających z Kodeksu Pracy, zapraszamy na konsultacje z radcą prawnym i doradcą podatkowym Martą Tymoszuk-Lewandowską. Nasza Kancelaria chętnie pomoże ci również dokonywać bieżących rozliczeń oraz obsługi kadrowo/płacowej, ponieważ działamy także jako profesjonalne biuro rachunkowe. Konsultacje odbywają się stacjonarnie w siedzibie naszej Kancelarii w Szczecinie, jest też możliwość umówienia konsultacji online. Zapraszamy do korzystania z formularza kontaktowego znajdującego się na naszej stronie!
