Pismo procesowe to dokument obejmujący wnioski i oświadczenia stron składane poza rozprawą w postępowaniu cywilnym. Pisma procesowe powinny spełniać określone wymagania formalne i zawierać informacje, które pozwalają na nadanie sprawie biegu.

Według kryterium wymogów ustawowych dla poszczególnych pism, pisma procesowe można podzielić na:

• zwykłe pisma procesowe (do zwykłych pism procesowych należy zaliczyć te wszystkie pisma, które nie muszą spełniać żadnych wymogów szczególnych, poza ogólnymi warunkami przewidzianymi w art. 126 dla pism procesowych),
• kwalifikowane pisma procesowe (którym KPC stawia szczególne wymagania, np. pozew (art. 187), apelacja (art. 368), skarga kasacyjna (art. 3984)).

Jakie elementy powinno zawierać pismo procesowe?

1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane,

2) imiona i nazwiska lub nazwy stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników,

3) oznaczenie rodzaju pisma,

4) osnowa (treść pisma)

• w przypadku wniosków powinna zawierać informacje dotyczące celu dokumentu, argumentację i prośbę o odpowiednią reakcję,
• w przypadku oświadczeń skupia się na prezentacji faktów, mających na celu wyjaśnienie określonej sytuacji,

5) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika,

6) wymienienie załączników.

Do pisma procesowego należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich uczestniczącym w sprawie osobom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych. Odpis pisma procesowego to kolejny jego egzemplarz, który jest zgodny z oryginałem (nie ma znaczenia, czy jest to kopia maszynowa, wydruk komputerowy, czy kserokopia).

Jakie elementy dodatkowo powinien zawierać pozew?-elementy obligatoryjne

Pozew jest jednym z najczęściej kierowanych pism procesowych do sądu, którego jedna strona inicjuje postępowanie przeciwko innej stronie. Pozew powinien zawierać dodatkowo:

1) dokładnie określone żądanie,

• a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu,

2) oznaczenie daty wymagalności roszczenia (w sprawach, w których strona dochodzi zasądzenia roszczenia),

3) wskazanie faktów, na których powód opiera swoje żądanie,

4)informację, czy strony podjęły próbę mediacji lub innego pozasądowego sposobu rozwiązania sporu,

• a w przypadku gdy takich prób nie podjęto, wyjaśnienie przyczyn ich niepodjęcia.

W miarę możliwości strona powinna także przytoczyć fakty uzasadniające właściwość sądu. Właściwość sądu, o której mowa, odnosi się w szczególności do właściwości przemiennej i umownej.

Elementy fakultatywne pozwu

Pozew może dodatkowo również zawierać

• wnioski o zabezpieczenie powództwa,
• nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności,
• przeprowadzenie rozprawy w nieobecności powoda,
• wnioski służące do przygotowania rozprawy, a w szczególności wnioski o:

-wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych, -dokonanie oględzin,

-polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu,

-zażądanie dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich, wraz z uprawdopodobnieniem, że strona sama nie może ich uzyskać.

Dowód z opinii biegłego

To czy rozstrzygnięcie sprawy wymaga przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych, zależy od konieczności uzyskania wiadomości specjalnych. Powszechnie przyjmuje się, że wiadomościami specjalnymi są takie, które opierają się na ponadprzeciętnej, specjalistycznej wiedzy w danej dziedzinie nauki, wykraczającej poza granice wiedzy dostępnej ogółowi społeczeństwa. Wiadomości specjalnych wymagają co do zasady również wyceny wartości rzeczy, które wymagają specjalistycznych pomiarów. Nie można zaliczyć do wiadomości specjalnych natomiast problematyki związanej z wykładnią i stosowaniem prawa (poza przypadkiem prawa obcego) czy z prostymi obliczeniami matematycznymi.

Opinia biegłego dokonywana jest z punktu widzenia kryteriów zgodności z zasadami logiki, wiedzy powszechnej, wiedzy biegłego, sposobu uzasadnienia opinii i zakresu stanowczości jej wniosków czy też podstaw teoretycznych opinii. Ustawodawca dopuścił w sprawach rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym (tj. sprawach o świadczenie, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20 tys. zł) możliwość, a niekiedy wręcz obowiązek pominięcia przeprowadzania dowodu z opinii biegłego sądowego. Opinii biegłego nie zasięga się również, jeżeli jej przewidywany koszt miałby przekroczyć wartość przedmiotu sporu, chyba że uzasadniają to wyjątkowe okoliczności.

Uzupełnienie braków formalnych

Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono należnej opłaty, przewodniczący wezwie stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie 7 dni. Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu.

Wezwanie do usunięcia braków powinno dokładnie wskazywać te braki i sposób ich usunięcia. Uzupełniając braki formalne należy dołączyć tak zwane pismo przewodnie- pismo wskazujące sygnaturę akt sprawy (wynikającą z otrzymanego wezwania do uzupełnienia braków), imiona i nazwiska stron i dołączyć do pisma brakujące dokumenty.

Koszty procesu

Możemy porównać do ogółu wydatków, które muszą zostać poniesione w związku z toczącym się postępowaniem, potrzebne do wydania właściwego orzeczenia. Skład kosztów procesu wchodzi wiele różnych elementów, najważniejszymi są:

• koszty mediacji lub koszty opinii biegłych; koszty zastępstwa procesowego strony lub uczestnika postępowania.
• opłaty sądowe za składane pisma i wnioski, w tym najważniejsze za pozew inicjujący postępowanie,
• koszty udziału strony lub uczestnika postępowania,
• koszty dojazdów do sądu oraz równowartość utraconego zarobku wskutek obowiązkowego stawiennictwa w sądzie,

Co do zasady każda ze stron lub uczestników postępowania ponosi koszty sprawy sądowej za siebie. Wysokość opłat sądowych została szczegółowo uregulowana w Ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – są one stałe (w konkretnie wyrażonych jednolitych kwotach) albo proporcjonalne (uzależnione od wartości przedmiotu sporu, z reguły stanowiące 5% tej wartości).

Można jednak skorzystać z możliwości ubiegania się o zwolnienie od kosztów sądowych w całości lub części. W tym celu należy złożyć do sądu odpowiedni wniosek – można to zrobić na każdym etapie sprawy. Wniosek wymaga uzasadnienia i wykazania, że dana osoba nie jest w stanie uiścić kosztów sądowych. Do wniosku należy dołączyć prawidłowo wypełniony formularz o dochodach, majątku oraz stanie rodzinnym – jest on dostępny w siedzibie każdego sądu w Polsce oraz w internecie. Sąd może go przyjąć w całości, w części albo całkowicie odrzucić. Omawiane zwolnienie nie chroni jednak w całości. Strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Wysokość zwracanych kosztów procesu jest zawsze dokładnie określana w orzeczeniu kończącym sprawę w danej instancji. Obciążony takimi kosztami może wnioskować o ich rozłożenie na raty.

Jeżeli potrzebujesz porady w zakresie napisania pisma procesowego do sądu zapraszamy na konsultacje z radcą prawnym i doradcą podatkowym Martą Tymoszuk-Lewandowską. Nasza Kancelaria chętnie pomoże ci również dokonywać bieżących rozliczeń oraz obsługi kadrowo/płacowej, ponieważ działamy także jako profesjonalne biuro rachunkowe. Konsultacje odbywają się stacjonarnie w siedzibie naszej Kancelarii w Szczecinie, jest też możliwość umówienia konsultacji online. Zachęcamy do korzystania z formularza kontaktowego znajdującego się na naszej stronie!