Wszczęcie kontroli

Wszczęcie kontroli następuje poprzez doręczenie podatnikowi upoważnienia do jej przeprowadzenia oraz okazanie przez kontrolujących legitymacji służbowych.

Zdarza się, że kontrola podatkowa nie może być wszczęta z powodu nieobecności kontrolowanego, reprezentanta danego podmiotu lub pełnomocnika. Osoba ta jest w takim przypadku wzywana do stawienia się w siedzibie organu podatkowego następnego dnia po upływie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Jeżeli tego nie zrobi, kontrolę podatkową uznaje się za wszczętą w dniu upływu wspomnianego terminu.

Wszczęcie kontroli podatkowej bez upoważnienia

Wyjątkowo urzędnicy mogą przystąpić do kontroli podatkowej jedynie po okazaniu legitymacji służbowych, bez doręczenia nie tylko zawiadomienia o zamiarze jej wszczęcia, ale także upoważnienia do jej przeprowadzenia. Podstawą jej podjęcia jest przeciwdziałanie dokonaniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenie dowodów ich popełnienia. Stanowi tak art. 284a § 1 Ordynacji podatkowej.

W takim przypadku wolno ją wszcząć po okazaniu legitymacji służbowej pracownikowi kontrolowanego lub w obecności przywołanego świadka. Świadkiem powinien być funkcjonariusz publiczny niebędący pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę podatkową.

Wszczęcie kontroli podatkowej „na legitymację” nie zwalnia całkowicie z obowiązku dostarczenia upoważnienia do jej przeprowadzenia. Musi być ono doręczone podatnikowi w ciągu 3 dni roboczych od dnia rozpoczęcia kontroli.

Kiedy urząd skarbowy nie ma obowiązku uprzedzać podatnika o wszczęciu kontroli?

Jeżeli kontrola podatkowa dotyczy sytuacji wymienionych w art. 282c § 1 Ordynacji podatkowej: tj. w szczególności:

• zasadności zwrotu różnicy lub zwrotu podatku VAT,
• gdy ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo,
• dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach,
• ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
• ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej.
• jeśli organ podatkowy posiada informacje, że kontrolowany jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Co może kontroler w trakcie prowadzonej kontroli?

• żądać udostępnienia mu akt, ksiąg i wszystkich dokumentów związanych z prowadzonym postępowaniem, a także sporządzać ich odpisy, kopie oraz notatki z treści udostępnionych dokumentów;
• wchodzić na teren nieruchomości oraz do budynków i lokali zajmowanych przez kontrolowanego przedsiębiorcę;
• żądać przedstawienia majątku kontrolowanego przedsiębiorcy;
• zbierać materiały konieczne do przeprowadzenia kontroli, w tym przesłuchiwać świadków (np. osoby zatrudnione przez przedsiębiorcę), zasięgać opinii biegłych oraz zabezpieczyć pozyskane w toku kontroli dowody.

Organ podatkowy przeprowadzający kontrolę jest związany zakresem czynności kontrolnych wskazanych w treści upoważnienia oraz w treści zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrolujący może rozszerzyć kontrolę o inne okresy rozliczeniowe i nie musi zawiadamiać o tym zamiarze kontrolowanego przedsiębiorcy, ale nie może rozszerzyć kontroli o kontrolę w przedmiocie np. innych obowiązków podatkowych.

Co może przedsiębiorca w trakcie kontroli?

• składać wnioski dowodowe (np. o przeprowadzenie dowodu z określonych dokumentów);
• mieć dostęp do akt sprawy;
• przygotować dokumenty i księgi podatkowe w okresie pomiędzy otrzymaniem zawiadomienia a faktycznym wszczęciem kontroli (w tym czasie przedsiębiorca może dokonać stosownych korekt deklaracji podatkowych – korekty mogą być składane do dnia rozpoczęcia kontroli);
• wyznaczyć pełnomocnika, który będzie go reprezentował w trakcie kontroli oraz w kontaktach z organem podatkowym;
• brać udział we wszystkich czynnościach przeprowadzanych w toku kontroli (np. prawo do obecności w trakcie przesłuchania świadków);
• wnieść sprzeciw

Protokół z kontroli i odwołanie

Kontrola podatkowa zostaje zakończona po doręczeniu protokołu. Przepis art. 292 § 2 Ordynacji Podatkowej wskazuje dokładnie, jakie informacje muszą zostać zawarte w jego treści. Decyzja o wymiarze podatku wydawana jest po przeprowadzeniu postępowania podatkowego. Protokół z kontroli podatkowej stanowi dowód w sprawie.

Jeśli przedsiębiorca po zapoznaniu się z protokołem nie zgadza się z jego treścią, ma prawo do wniesienia zastrzeżeń lub wyjaśnień, a także kolejnych wniosków dowodowych. Co ważne przedsiębiorca ma tylko 14 dni na dokonanie tej czynności. W takim samym terminie organ podatkowy musi odpowiedzieć na zarzuty zgłoszone przez przedsiębiorcę.

Organ podatkowy ma co do zasady 6 miesięcy na wszczęcie postępowania podatkowego. Jeśli w toku kontroli kontrolujący stwierdzi nieprawidłowości w postępowaniu kontrolowanego podmiotu, może to spowodować zabezpieczenie na majątku przedsiębiorcy. Wykonanie zabezpieczenia następuje z wykorzystaniem środków przewidzianych w przepisach dot. postępowania egzekucyjnego w administracji.

Zapraszamy na konsultacje lub stałą współpracę z radcą prawnym i doradcą podatkowym Martą Tymoszuk-Lewandowską. Nasza Kancelaria chętnie pomoże ci również dokonywać bieżących rozliczeń oraz obsługi kadrowo/płacowej, ponieważ działamy także jako profesjonalne biuro rachunkowe. Konsultacje odbywają się stacjonarnie w siedzibie naszej Kancelarii w Szczecinie, jest też możliwość umówienia konsultacji online. Zachęcamy do korzystania z formularza kontaktowego znajdującego się na naszej stronie!